Mỗi bàn có hai học sinh. Một thời gian dài vừa qua luôn phải có người bên cạnh ông. Thomas Watson đi một nước cờ đảo lộn lẽ thông thường: Tìm kiếm việc làm cho nhân viên thay vì sa thải họ, như các nhà công nghiệp đã làm sau chiến tranh.
Kết quả? Tom thắng, IBM bắt đầu kỷ nguyên máy tính hiện đại. Watson đã vướng nhiều sai lầm khi xây dựng tổ chức IBM, mà kinh doanh là cách nó tồn tại, xoay quanh tâm niệm của cá nhân mình. Stanford là tạo ra hệ thống công nghệ thông tin cho mạng lưới toàn cầu của IBM, dựa vào đó IBM có thể triển khai nền văn hóa và các giá trị của nó.
Nhưng vào lúc suy thoái, rõ ràng IBM đã lơ đễnh suy nghĩ (Think) về nhu cầu của người kinh doanh trong một thế giới xuất hiện nhiều công nghệ mới. Watson chỉ để IBM tham gia dự án này ở khâu thiết kế thiết bị đọc thẻ. Đây là thế hệ đầu tiên được đào tạo chuyên về máy tính điện tử.
Theo đó, làm việc trong công ty công nghệ có vị trí thống lĩnh, tôi hiểu tầm quan trọng của Đổi mới: Nó có thể thay đổi kinh doanh, tạo ra thị trường mới và lèo lái tăng trưởng kinh tế. Watson đã chi nửa triệu đôla cho công trình này nhưng giờ đây ông không biết phải làm gì với cỗ máy dài 16m và cao đến gần 2,5m. Tác giả của bài báo cũng là tác giả cuốn sách gây tranh cãi xuất bản cùng năm cuốn IBM và cuộc tàn sát người Do Thái.
Điều này cũng chẳng khác nào vụ Watson đặt cược IBM vào việc mở rộng IBM ngay khi kinh tế Mỹ suy thoái sau Thế chiến thứ hai. Đó là buổi lễ khánh thành Trường Huấn luyện (schoolhouse) của công ty IBM. Giờ đây, Tom đòi đổi cả lòng tự hào và tự trọng của ông thì Watson sẽ tỏ ra như thế nào đây?
IBM vẫn bảo thủ với máy chủ trước khi kịp làm ra ThinkPad muộn màng. Lòng trung thành, đức khiêm tốn, thái độ lắng nghe, tinh thần hợp tác trong nhóm và học hỏi không ngừng mà Watson đề cao là những phẩm chất cần có và hữu ích cho bất cứ ai, trong bất cứ trường hợp nào và cho mọi công việc. Nhưng một khi đã sa vào tính tự mãn, ta sẽ gục quỵ mãi mãi.
Matt Haig nhận định trong Brand Royalty How the worlds top 100 brands thrive & survive: Bằng chứng tham vọng của Watson là quyết định đặt tên lại cho công ty là International Business Ma- chines, tuy lúc đó thị trường của nó chỉ gói gọn trong lãnh thổ nước Mỹ. Điều này thật giá trị vào đầu thế kỷ XX, thời điểm mà chủ nghĩa tư bản đã để lại hình ảnh bóc lột giới công nhân trong lịch sử. Ông muốn nói với những học viên lớp đầu tiên của mình điều quan trọng nhất của ông và của IBM:
Theo nhà khoa học Drucker, một thế kỷ trước ở Mỹ có 15% lao động trong nhà máy dấu hiệu nền kinh tế cơ bắp thì đếnnhững năm 1950 con số cơ bắp đã giảm một nửa, Ông dùng những tờ giấy khổ lớn để cả khán phòng nhìn thấy. Watson chưa từng đóng dấu một văn bản quy định nào về chuyện này.
Watson tỉnh giấc mộng Hitle đã hứa không chiến tranh. Khi ấy, Watson đã trở thành một tay bán hàng cừ khôi. Và Tom trích dẫn lời của cha mình: Nếu anh có thể giữ người ta lại và làm cho họ tin rằng tương lai công ty nằm trong tay họ thì lợinhuận sẽ không mất đi đâu cả.
Nhưng một khi đã sa vào tính tự mãn, ta sẽ gục quỵ mãi mãi. Năm đó, nó có lãi ròng hai triệu đôla trong 12 triệu doanh thu. Và hàng triệu công ty trên trái đất cũng làm những hoạt động tương tự nhằm đề cao nhân viên.