Tại người hay tại tình? Có lẽ tại cả hai, mà tại người nhiều hơn. Họ hết nhuệ khí giữ kỷ luật như xưa. Nhiều hiệu trưởng trung học cho tôi biết nữ sinh siêng học lắm mà lấy tỉ lệ sao rớt nhiều hơn nam sinh.
đến lúc họ lập gia đình, họ cưới bà vợ thiệt ai có lương tri thẩm mỹ đều cho là đáng thương hại quá. Họ không phải háo danh đâu. Trong mắt họ có những tia nói lên sự chồm tới tương lai, tiến tới mãi mà không thấy rõ mục đích.
Họ có tình cảm với đứa bé vì đứa bé có nhan sắc tự nhiên, đơn sơ, có duyên dáng thành thực. Bởi sinh vào nòi hiếu sắc nên giống nam lúc chưa chiếm đoạt một tâm hồn phụ nữ thì yêu kẻ nầy gần thành điên dại song khi bước vào hôn nhân rồi, ái tình của họ bớt cường độ. Từ tâm tình tự kiêu ấy, bạn trai có đầu óc muốn cai trị thiên hạ, muốn ăn trên ngồi trước và ai cũng phải vâng phục mình.
Đó là tại bản năng ái tình đến lúc chồm dậy trong họ. không kịp đắp cái gì, đầu mài xuống chỗ nằm, bất kể gối nằm, gối ôm. Yêu bạn mình bằng tấm lòng vị tha, thành thực, lo xây hạnh phúc hiện thế và toàn phúc vĩnh cửu cho bạn.
Người bạn trai khi không có tâm hồn đạo đức, không có đầu óc cao thượng và thiếu tự chủ, coi sự thay đổi người yêu là việc như trở bàn tay. Chắc con không biết? Có lẽ con yêu mẹ lắm nhưng con yêu trong thinh lặng, còn mẹ yêu con yêu vừa trầm mặc vừa bao nhiêu lo lắng săn sóc nhất là khi con gần ra đời. Ít bữa sau không rẽ nữa, hớt cho thấp lè tè ở mép tai, chải cho ốp bọc vô đầu hình bầu dục cho đầu giống trái dưa hấu.
Nhiều bạn gái bị sa lưới thứ bạn trai ác độc mà có tướng diện chồn già nầy. Nhiều cái éo le thắc mắc mà tuổi trẻ của họ cho là không thể trình bày với ai, họ lồng khuôn trong văn thơ. Không biết thời xưa hay ở tương lai làm sao, nhưng ở thời đại ta, trong lãnh vực trung học, đại học, bạn trai hay bị náo động tinh thần quá.
Tạo hóa cho bạn trai có năng lực tự nhiên hướng về tập trung tinh thần dễ dàng vì bản chất tinh thần của bạn trai ưa suy luận, tìm cái tại sao, truy tầm nguyên nhân, cứu cánh. Óc ỷ lại pha màu sắc hèn yếu và nô lệ ái tình đôi khi khiến họ liều lĩnh: Dưới hiên gia đình vợ chồng nên hiểu tâm lý nầy để khỏi hiểu lầm nhau mà hạnh phúc khó bảo đảm.
Bởi đầu óc siêu thoát họ thấy cách chung cuộc đời là ảo mộng, giả dối, không có cái gì đáng tha thiết. Họ thế cha, gồng gánh nhiều công việc nặng nhọc. Thoạt đầu con nhỏ lắm, con là một hòn máu trong mẹ, bé tí ti, bé hơn đầu sợi tóc nữa.
Mấy cháu ở nhà, bạn để ý coi: hồi còn chừa chóp. Chí dục bao giờ cũng cần thiết cho mọi hạng người trong nam giới. Họ nghe trong con người nội tâm có một sức mạnh xô đẩy họ tìm gặp những bạn gái.
Bạn thấy cách chung người nam giàu tình yêu lúc còn xuân xanh. Nói vậy họ sợ mích lòng bạn gái lắm đấy, nói mà lo lo, lo nhưng vẫn nói vì tin mình và phải cho thiên hạ biết mình là phái mạnh. Tôi chỉ muốn bạn đề phòng ngón tay phá hoại của Sa tăn.