Để sắp xếp trật tự của bách khoa toàn thư, trước tiên người ta xem tri thức nhân loại được sắp xếp ra sao. Nhưng hành động mua thật sự mới chỉ là khúc dạo đầu của việc sở hữu một cuốn sách. ĐỌC MỘT CÁCH NGẪU NHIÊN MỘT HOẶC HAI ĐOẠN, THẬM CHÍ VÀI TRANG LIÊN TỤC, NHƯNG KHÔNG BAO GIỜ NHIỀU HƠN THẾ
Nếu có thì chúng thưòng được che giấu bằng những miêu tả dài dòng và chỉ người nào đọc tỷ mỷ mới có thể phát hiện ra. Bước cuối cùng trong nỗ lực khám phá nội dung sách là tìm ra những vấn đề lớn mà tác giả cố gắng giải quyết. Tuy nhiên, cả từ trừu tượng và từ cụ thể cũng có lúc khiến nhiều người lúng túng.
Vấn đề chỉ thật sự nảy sinh khi hai tác giả hiểu câu hỏi theo cùng một cách nhưng lại trả lời theo hai cách trái ngược nhau. Chúng tôi không thể xác định cách thức và thời điểm sử dụng mỗi loại phương tiện hỗ trợ này trong từng trường hợp cụ thể. Như đã nói ở phần đầu, phương pháp đọc trình bày trong cuốn sách này có thể áp dụng được với mọi loại tài liệu bạn phải đọc hay muốn đọc.
Đọc một cuốn sách theo kiểu phân tích có nhĩa là nhai và tiêu hoá nó. Tác giả sau sẽ chịu ảnh hưởng của tác giả trước đó. Ở thời hiện đại, cũng có những bài phê bình dài tương tự, ví dụ như những bài bình nổi tiếng về tác phẩm Critique of Pure Reason (Bàn về lý trí đơn thuần) của Kant; hoặc như một ấn bản chú giải về một vở kịch của Shakespeare bao gồm một khung dàn ý cụ thể đến từng chi tiết và nhiều thứ khác nữa, dài hơn vở kịch cả chục lần.
Nếu nguyên nhân của sự không hiểu này xuất phát từ cuốn sách chứ không phải từ độc giả, anh ta cần phải xác định được nguyên nhân đó. Đơn cử như Euclid, Galileo, Newton - những tác giả viết theo phong cách toán học hoặc số học có xu hướng biến mỗi đoạn văn thành một đơn vị lập luận. Hãy đọc nhanh cuốn sách khó nhất để chuẩn bị đọc tốt trong lần thứ hai.
Tương tự, tác phẩm How We Think (Chúng ta nghĩ như thế nào) của Dewey cũng không phải là một sự phân tích hoàn chỉnh về quá trình suy nghĩ của con người. Việc một số tác giả chú ý sử dụng những từ cổ hoặc các nghĩa cổ khiến cho việc đọc sách cũng gây khó khăn không kém việc dịch sách. Những cuốn sách thuần tuý thông báo cho bạn những điều bạn chưa biết nhưng không giúp bạn hiểu được bản chất của chúng thì tình trạng cũng như trên.
Nếu chúng ta không đọc chúng thật nhanh thì chúng ta sẽ lãng phí rất nhiều thời gian. Kết quả là họ chẳng bao giờ thật sự đọc một vở kịch của Shakespeare. Đọc phân tích là đọc kỹ lưỡng, đọc toàn bộ hay đọc hiệu quả.
Hãy đọc nhanh cuốn sách khó nhất để chuẩn bị đọc tốt trong lần thứ hai. Chỉ những diễn thuyết ẩn hoặc không thể phát hiện mới thật sự nguy hiểm. Ví dụ, trong một hiệp ước chính trị, nhà triết học người Hà Lan Spinoza gần như cho rằng chế độ dân chủ là một hình thức chính phủ nguyên thuỷ hơn chế độ quân chủ.
Những quy ước về các quy tắc xã giao và các tiêu chí phê phán trên sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi cơ bản thứ ba là: Cuốn sách có đúng không? Đúng ở chỗ nào? Tuy nhiên, truyện lại khác với cuộc đời ở đúng trang cuối của nó. Nhưng một cuốn sách thực hành có thể có nhiều thứ khác ngoài các quy tắc.
Bản thân triết gia không phải lúc nào cũng nhận thức được điều này. Chúng tôi nghĩ rằng khi tuân theo hai quy tắc này, độc giả nào cho rằng mình không thể đọc được thơ sẽ thấy mọi chuyện dễ dàng hơn. Aristotle gọi nguyên nhân hiểu này là một bước chuyển tại chỗ.