Như xương vai có hai trung tâm lắt léo dính lại từ 16 đến 18 tuổi. Tôi không biết cường độ tình yêu trong bạn gái và bạn trai ai cao hơn, song tôi tin tưởng như hai lần hai là bốn bạn trai ghen không thua bạn gái. Sao lại có lối dạy dỗ khiêu chiến như thế.
Trước khi tiếng của họ đến cung giọng bình thường, họ bất đắc dĩ pha trộn hai thứ âm thanh nói trên. Nếu biết được tâm lý con người thì nhà giáo dục cứ bình tĩnh và cho đó là tự nhiên. Có một người anh trong gia đình nọ cho tôi biết hai em nhỏ của anh, một đứa độ 8 tuổi, một đứa độ 6 tuổi mà làm những việc dâm dục với nhau, chỉ tại vì thường thấy cha mẹ ăn ở nhau thiếu kín đáo.
Tôi biết có vài bạn trai giấu tên cha mẹ, không cho ai biết nguồn gốc mình. Người bạn gái muốn trao duyên đổi phận cũng phải am tường cátính của bạn trai mà mình yêu. Lại có những bà chuyên môn thầu nấu cơm cho nam sinh trọ học, làm bà nguyệt cho họ nữa.
Ngoài cửa lòng ta có Sa tăn đợi sẵn. Luật bắt chước phổ thông mà Gabriel de Tarde nói về đời sống xã hội, bạn trai áp dụng không ít. Họ vẫn có thể yêu một người con gái, vừa có lúc chưởi kẻ ấy, xử tàn tệ như đánh đập nữa.
Tôi đã dành riêng một quyển sách để bàn vấn đề nầy tức quyển Lòng Băng Tuyết. Nếu ấu thời của bạn trai là một sáng xuân hoa cười thì thanh thời của họ có những phút mà tâm hồn họ là nghĩa địa chiều thu. Họ đón đường kiếm chuyện nói bá láp.
Đánh trên dĩ vãng đen tối vì lỗi lầm một giá tréo to. Họ lại tìm riêng trong khối bạn ấy một người tâm giao. Phải nói hai phái bổ túc cho nhau về mọi mặt từ đời sống vật chất đến tinh thần, tâm đức và xã hội.
Người bạn trai vừa có đôi bạn một thời gian, có con, rồi trăm năm rủi ly trần, thường có những thứ tâm lý đặc biệt. Nhưng một số không nhỏ bạn trai khác giáo sư trên ở chỗ quá tự ái mà không biết nhận lỗi. Họ quan niệm sống phải là trung tâm điểm cho lời khen của người, đồng thời cũng như của hậu thế.
Hỡi bạn trai, đó là kho vàng của lòng bạn. Còn nói đến óc trưởng giả thì bạn trai đã bị lậm trong đường gân thớ thịt. Yêu là truyền cảm, trao đổi tâm hồn, tìm hạnh phúc cho đối tượng tình yêu của mình.
Tuy vậy, chớ tình yêu chan chưá trong nếp sống của họ đối với bạn đời của mình. Tôi đầu hàng ở chổ không thể nào giúp bạn khám phá được hết những bí mật trong bạn trai. Văn hào Nga Tolstoi tự thú rằng người yêu trên những chim se sẻ.
Lý tưởng nên người bổ ích cho xã hội là cái gì xa lạ đối với nam thanh ngày nay. Tóm lại, đến đây, sau khi đã nhìn thống quán những điểm chánh trong đời sống tình cảm của bạn trai ta thấy tâm hồn họ là vũ trụ bí mật mà trong đó có cơ cấu tâm tình tuyệt vời phức tạp, tế nhị, mâu thuẫn theo sự giao tranh của cái gì đang xuống, đang chết và cái gì đang lên, đang chồm đến sức sống dồi dào. Trong cuộc sống xã hội, khó tính chuyện gì với họ dứt khoát, thành công lắm.