Trong cả hai trường hợp, bạn đều đi từ những gì mình đã hiểu để làm sáng tỏ những điểm khó hiểu. Chúng là tuyên ngôn nêu lên tri thức hoặc ý kiến. Cả hai giai đoạn của đọc kiểm soát là các bước chuẩn bị của độc giả trước khi họ đọc kiểu phân tích.
Còn khi bạn đọc đồng chủ đề, chính bạn phải là người làm chủ được tình hình. Aristotle gọi cuốn Physics (Vật lý) của ông là một chuyên luận khoa học, mặc dù theo cách dùng hiện nay thì cuốn sách đó mang tính triết học nhiều hơn. Nguyên nhân là họ chưa bao giờ đọc cuốn sách này, và cho rằng cuốn sách phải liên quan gì đó đến sự phát triển của loài người.
How to read a book (Đọc sách như một nghệ thuật) của hai tác giả Mortimer J. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra, giống như trường hợp ý kiến mà ai cũng đồng ý hoá ra lại sai; ý kiến không được nói ra lại đúng hoặc gần đúng. Hơn nữa, hình thức đọc này không tuân theo quy tắc nào.
Ở cấp độ này, câu hỏi điển hình là Cuốn sách muốn nói lên điều gì? hoặc Kết cấu cuốn sách như thế nào?, hay Cuốn sách gồm những phần nào?. Chúng tôi xin tóm tắt lại hai gợi ý về cách đọc sách lịch sử như sau. Nhiều tác giả chỉ viết cho những độc giả tán thành với ý kiến của họ.
Không những một câu đơn có thể diễn tả một vài nhận định nhờ tính đa nghĩa hay tính phức tạp, mà cùng một nhận định còn có thể được diễn đạt thông qua hai hay nhiều câu khác nhau. Tuy nhiên, còn có một loại bất đồng khác do chênh lệch về kiến thức. Trình tự từ quá khứ tới hiện tại có nhiều lợi ích vì nó tuân theo quy luật tự nhiên, nhưng bạn cũng có thể đi theo trình tự ngược lại tuỳ vào các sự kiện thực tế theo thời gian.
Việc lồng ghép các ẩn dụ thường làm cho nội dung tác phẩm có thêm nhiều lớp nghĩa chứ không chỉ nằm trong các từ ngữ viết nên tác phẩm. Chúng tôi gọi chúng là tiểu sử bình thường. Độc giả ở trình độ sơ cấp cần học về các vấn đề đó, phải hiểu được một số ký hiệu và mối quan hệ giữa cá ký hiệu.
Nếu bạn hiểu rõ ràng từ đầu đến cuối, tức là bạn và tác giả có cùng suy nghĩ. Theo đó, từ được nhận biết bằng âm chứ không phải bằng các chữ cái. Những điều này không hề có trong các tác phẩm thơ ca nên thơ ca mới chính là những cuốn sách khó nhất, yêu cầu cao nhất.
Nếu bạn chọn đọc một cuốn sách trên tầm hiểu biết của mình - một cuốn sách có thể dạy bạn nhiều điều thì bạn đã tiến được một bước dài. Khi bạn thống nhất được thuật ngữ với tác giả, tìm ra những nhận định và lập luận chủ chốt, xác định được cách giải quyết vấn đề của tác giả, bạn sẽ biết tác giả viết về điều gì. Trên thực tế, các phương pháp trên có thể hiệu quả với một số học sinh này, nhưng không hiệu quả với những học sinh khác.
Nhưng bạn lại có thể nắm được ý chính trong bộ Đạo đức học của Aritotle hay cuốn Nguồn gốc các loài của Darwin mà chỉ cần đọc kỹ một vài phần. Trái lại, sự đồng thuận thường đi kèm sự bất đồng, thể hiện các mặt đối lập nhau của cuộc tranh luận. Nhưng đây mới chỉ là một vấn đề của việc đọc.
Nhưng tốt hơn là hãy đánh số bên lề cùng các dấu hiệu khác để biểu thị vị trí của các câu có thể tập hợp thành chuỗi. Nếu so sánh, bạn sẽ thấy các nhân vật chính cao lớn hơn so với những người trong nhóm Chorus. Nói cách khác, phương pháp đọc sách triết học cũng giống phương pháp viết sách triết học.