Tư duy là một trong những khả năng cơ bản của con người. Mọi người thường có xu hướng dựa vào "chiếc mũ đội đầu" để kết luận bản chất con người, nhận xét người này là thuộc kiểu mũ xanh lá cây, người kia thuộc kiểu mũ xanh da trời!. Đôi khi, thực tế xảy ra đúng như vậy.
… Chúng ta sẽ phải quyết định nơi để tổ chứ buổi cắm trại. … Làm thế nào để chúng ta có thể phân phối những chiếc máy tính này. Chiếc mũ trắng chỉ ra lối tư duy chủ đích để xử lý những thông tin- Tuỳ từng mục đích, chúng ta có thể vận dụng vai trò linh hoạt của chiếc mũ trắng- Nhưng điều cốt lõi là mục đích của chúng ta là tìm ra thực chất của sự việc.
… Tôi sẽ điểm lại những điểm chính mà chúng ta vừa thảo luận. Chiếc mũ đỏ công nhận những tình cảm này. Mỗi chiếc mũ biểu thị một kiểu tư duy.
Cấp độ của sự chắc chắn trong lối tư duy được phân cấp từ những suy nghĩ tích cực thái quá tới những suy nghĩ logic mang tính thực tế. Trong khi đó, cũng có người chọn cách tiết kiệm tiền khi lạm phát xảy ra vì họ nghĩ họ sẽ cần nhiều tiền hơn. Chúng ta thường cố gắng biện minh cho nhũng tình cảm, cảm xúc của mình bởi vì những tình cảm này không phải một phần của lối tư duy lôgic.
…Để cải thiện tình hình cung cấp nước, chúng ta có thể xây một con đập trên sông Elkin, bằng cách đó chúng ta đã tạo ra một hồ chứa nước. Lối tư duy chiếc mũ đen là lối tư duy cẩn trọng. Cơ hội có thể nảy sinh thì phép ngoại suy nghĩ tớ tương lai của sự việc hiện tại.
Bạn nhận thức sự việc giống như xem một đoạn quảng cáo và sau đó bạn duy trì niềm tin đó. Những lý lẽ phân tích những mặt khác của sự việc thường được mọi người sử dụng chiếc mũ vàng và đưa ra. Máy bay của bạn sẽ hạ cánh sau khi bay qua một bãi xe.
Khả năng trực giác là một bộ phận của tư duy. Theo Plato ghi chép lại thì có đến 80% những cuộc đối thoại với sự góp mặt của Socrate không có được kết quả mang tính chất xây dựng. Lối tư duy mũ vàng cố gắng để tìm ra những trợ giúp logic đối với những giá trị và lợi ích được tìm ra.
Chiếc mũ vàng tư duy là một công cụ tư duy tích cực mà người suy nghĩ cần chọn để làm theo. Do đó, tốt hơn là anh nên sử dụng chiếc mũ trắng một cách thuần tuý và nói: Điều này là nền tảng cho bất kỳ sự tiến triển nào, chứ không phải dành riêng cho sự sửa lỗi hay giải quyết vấn đề.
Về mặt lý thuyết, điều này dường như khó tin, nhưng hãy áp dụng thực tế để biết được rằng điều này thường xuyên xảy ra. … Hiện tại thì những qui định của toà nhà không cho phép chúng ta làm điều đó. Nếu tôi quyết định đi nghỉ, chúng ta sẽ tiến đến một mức độ kế tiếp.
Khi ta áp đặt tính cách cho một người, thì những hành động họ sẽ làm thiên về thể hiện tính cách đó. Nhưng người đó hoàn toàn có thể thay mũ khác. Tư duy mới lạ liên quan một cách chính xác tới sự thay đổi khái niệm và cách nhìn nhận; Đó chính là nguồn gốc hình thành các khuôn mẫu tư duy.