Nói tắt người ta thấy có sự tiến hóa nhanh chóng về cả mặt sinh lý và tâm lý trong bạn trai mà đặctính của cuộc tiến hóa ấy là ruồng bỏ hiện tại, say sưa tương lai. Tôi muốn đưa ra ánh sáng cái khả năng tự nhiên của tinh thần họ, là thứ tinh thần mang bản chất suy nghĩ. Khốc hại nữa là nó làm cho bạn trai tác ác mà vẫn ngoan cố.
Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. Cái mồ dĩ vãng không nên đ ào lại đã đ ành. Có gia đình cũng đông người đấy mà họ nghe như mình lạc giữa một nghĩa địa.
Trên đường xây dựng gia đình, kiến thiết quốc gia và góp công kiến tác nhân loại, bạn trai sẽ gặp bao nhiêu thử thách khó khăn. Nếu không hại được thân thể của bạn và người duyên mới của bạn thì tên tuổi đã bị diềm xuống đất đen. Thì họ cũng đẹp trai, mập mạp coi bên ngoài khả quan lắm.
Phải tìm hiểu họ, chỉ điều khôn lẽ dạ cho họ hơn là chỉ biết rầy mắng, chế nhạo. Trong một thời gian huấn luyện thanh niên tôi biết nhiều nam thanh gặp tôi mặt như hường nở, cười ngoẻn ngoẻn. Nay đến lúc có bổn phận phải cho con biết.
Trong lớp họ vừa nghe giảng bài họ vừa lấy mực vẽ địa đồ trên áo anh bạn ngồi trước. Cơ quan nầy lúc bạn trai dậy thì đòi những của ăn đặc biệt như âm điệu xuống trầm, lên bổng mà réo rắt, như chuyến đò không bến vắng, vắng khách chinh phu, như chàng ra đi cách xa muôn trùng, sao trong chốn khuê phòng tin chàng. Có thể người nữ ưu sầu cách nồng nhiệt, khắc khe, nhưng thời gian sẽ làm họ nguôi mau, nhất là khi họ có cơ hội tái giá.
Người ta thấy họ lố bịch, quá trớn, nông nỗi làm sao ấy. Ơû mỗi dân tộc, miền xứ có lối sinh hoạt khác. Khi sáng tạo con người, Ngài đã sáng tạo trong tinh thần yêu mến.
Nhưng ai đừng tưởng lòng hy sinh ấy bao la vậy rồi tưởng bản sao, nói nặng nhẹ, bạn trai đều giúp đỡ đâu. Đó là nói ngoài xã hội, ngay trong học đường, nơi mà họ thường chung sống với bao giáo viên, giáo sư, giảng sư, bè bạn, họ vẫn nhát. Một ý thức sắc đẹp, duyên dáng và một thứ tình yêu mơ màng đã về trong quả tim bạn trai.
cứ chung mà nói hai bạn trai gái gặp nhau, chính bạn trai bị lôi cuốn ngó nhìn bạn gái, muốn đến gần nói chuyện với bạn gái hơn. Làm lớn nói cho đúng là bất đắc dĩ phải gồng gánh trách nhiệm vì công ích. Có khi võ lực nói lên ý chí mà có khi võ lực tỏ ra nhược chí.
Giáo dục đâu có ý nghĩa là chỉ biết tiêu cực trừ tật xấu. Bạn trai không khác nhiều ông chồng, nhiều người cha trong gia đình, chiều chiều nằm yên trên ghế bố đọc sách, ngắm cảnh, hút thuốc cố ý tránh sự ồn ào của con cái, của cuộc nội trợ. Bạn trai nghe lòng mình chuyển động: có một luồn gió lạ về hướng tâm hồn họ.
Tôi có mục đích muốn bạn suy nghĩ về cái bẫy của tâm tình mạnh như vũ bão, như tử thần ấy. Ơû chân trời họ gởi hồn theo dòng lá thắm cho người tình góc biển. Vì bẩm phú bạn trai quá thiên trí mà ít thiên cảm nên khi sống nhiều về nội tâm, khi bận rộn về tinh thần, khi được huấn luyện về ý chí, gương mặt họ trầm tĩnh, tướng tá họ trầm mặc, lời nói họ tiết kiệm, cử chỉ họ cân đo.