Những lý lẽ phân tích những mặt khác của sự việc thường được mọi người sử dụng chiếc mũ vàng và đưa ra. Chúng ta có thể sử dụng chiếc mũ đỏ, đen và vàng để biểu lộ quan điểm. Qua 14 năm, kể từ khi cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên, số lượng người tìm đọc và làm theo ngày càng tăng.
Trong các chương bàn về lối tư duy chiếc mũ đen, tôi đã chỉ ra rằng chiếc mũ đen chính là chiếc mũ của lối tư duy phê phán và tôi cũng chỉ rõ rằng trong thời gian sử dụng chiếc mũ đen, mọi người nên phát huy tối đa hiệu quả của nó: mọi người hãy là những người phê phán mạnh mẽ nhất. Sự hối thúc tiến hành công việc theo một cách tốt hơn nên được xem là nền tảng của tất cả những suy nghĩ của chúng ta. Hầu hết những công ty duy trì hoạt động bằng cách trông chờ vào lợi nhuận bán hàng trong tương lai đều đi đến chỗ phá sản.
Người này có thể được yêu cầu sử dụng chiếc mũ vàng tư duy. Nhưng theo lôgíc của hệ thống khuôn mẫu bất đối xứng, thật dễ dàng để nhận thấy tại sao một từ ngẫu nhiên lại phát huy tác dụng. Cùng với thời gian, hiệu quả của việc áp dụng phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ" càng được thể hiện rõ ràng thông qua những phản hồi từ những người áp dụng.
Liệu có cách nào khác để ý tưởng này cũng giúp chúng ta tiết kiệm như vậy? Chúng ta sẽ xem xét bây giờ hay để sau? …Khi lạm phát xảy ra, mọi người có khuynh hướng tiết kiệm tiền. Đó là lối tư duy chiếc mũ đỏ.
Điều này đem lại nhiều thuận lợi. Chiếc mũ đỏ chính là một công cụ quen thuộc và chắc chắn giúp bạn có thể phơi bày những tình cảm như vậy với mọi người trong cuộc họp, mà những tình cảm đó nhận được sự chấp thuận như một phần của bản đồ tư duy. Nhưng việc sử dụng chiếc mũ đen không cho phép chúng ta tranh luận hoặc sa đà vào tranh luận.
Khi tư duy là rõ ràng và đơn giản, nó trở thành thú vị và hiệu quả hơn. Trong trường hợp ngược lại ý tưởng sẽ vẫn chỉ thuộc riêng về những người đề xuất ra chúng. Liệu chúng ta có thể cung cấp một dịch vụ bảo hiểm tổng hợp bao gồm tất cả những danh mục bảo hiểm thông thường.
Ông đưa ra kết luận dựa trên trắc nghiệm: trói một người vào đường hầm, và nhờ ngọn đuốc rọi từ ngoài vào, cái mà anh ta nhìn thấy duy nhất chính là cái bóng của mình phản chiếu ở cuối đường hầm. Vì vậy, vụ kiện này là một vụ kiện không thể thụ lý được, trừ khi người ta bổ nhiệm một vị quan toà trẻ tuổi và vị này sẽ phải dành cả cuộc đời để giải quyết vụ việc trên. Đó có thể là những phán đoán được đưa ra dựa trên những sự việc đã từng xảy ra hoặc những cảm giác dựa trên những yếu tố chưa biết.
Vấn đề mấu chốt là ở chỗ không ai đến cuộc họp với một ý tưởng - con đường- nung nấu sẵn trong đầu. Tuy nhiên, điều khó nghĩ ở đây là: khi nào thì chúng ta tuân theo khuôn mẫu cũ và khi nào chúng ta thoát ra khỏi khuôn mẫu đó. Đó là cơ chế “ghép đôi không xứng”.
Khi chúng ta đã hoàn tất bản đồ tư duy của tình huống, chúng ta tìm kiếm những con đường thay thế để đi tới đích. Do đó, chúng ta cần sử dụng chiếc mũ đen lúc này. Những chiếc máy tính là những công cụ làm việc không hề có cảm xúc (ở đây tôi không đề cập đến việc chúng ta có thể tạo ra những chiếc máy tính thông minh thể hiện được cảm xúc).
Trong cuốn “Lối tư duy mới lạ” và cuốn “Tư duy mới lạ dành cho các nhà quản trị” tôi đã đề cập kỹ đến điều này. Nhưng thực tế là chúng ta đã nhìn thấy cả trăm con thiên nga trắng, trong khi đó mới nhìn thấy một con thiên nga đen. Đó chỉ là xúc cảm của cá nhân tôi.