Thứ hai, nếu đọc tích cực, tức là bạn phải suy nghĩ, mà suy nghĩ thường thể hiện ra bằng từ ngữ, lời nói, hay chữ viết. Ngoài ra, hầu như không có vấn đề xã hội, kinh tế hay chính trị nào lại chưa từng được các chuyên gia khoa học xã hội lưu tâm đến. Tạo lập một loạt các nhận định trung tính cho tất cả cá tác giả bằng cách đặt ra một loạt câu hỏi có thể tìm thấy câu trả lời trong các cuốn sách, dù câu hỏi đó có được trả lời rõ ràng hay không.
- Tiếp đó, áp dụng quy tắc 3, bạn phải trình bày được: (1) Tác giả đã thể hiện nội dung cuốn sách qua mấy phần chính. Kết thúc giai đoạn này, học sinh có thể tự mình đọc được các cuốn sách đơn giản. Cũng có thể ông ta đã tiến hành một nghiên cứu ở phạm vi rộng về những gì còn lại của các nền văn minh cổ xưa, hoặc nghiên cứu dưới hình thức đối thoại với những người đang sống tại các khu vực xa xôi.
Bản thân sử gia chịu ràng buộc bởi một quan niệm hay tiêu chuẩn nào đó về tính chính xác cũng như sự tồn tại của những sự kiện. Tuy nhiên, trong sách thực hành lại có các quy tắc chung có thể áp dụng trong nhiều trường hợp cụ thể cùng loại. Tuy nhiên, chúng tôi rất nghiêm túc khi sử dụng từ này.
Không loại sách tham khảo nào có thể trả lời tất cả các câu hỏi. Chúng ta đều phải đối mặt với những thách thức giống khi chúng ta ở trong tình huống như vậy thách thức về việc tìm kiếm cội nguồn trong bản thân mình để sống một cuộc đời tốt đẹp. Xét theo một nghĩa nào đó, người này đã cung cấp thông tin sai.
Lịch sử gắn chặt với sự kiện theo cách khác với thơ. Đò là khi bạn gấp sách lại sau khi đã đọc và suy ngẫm hết khả năng của mình, bạn bỗng nghi ngờ cuốn sách còn có những điều bạn chưa hiểu hết. Phương tiện hỗ trợ quá trình đọc gồm có bốn loại: các kinh nghiệm liên quan, các cuốn sách khác, các lời bình và tóm tắt, sách tham khảo.
Ví dụ, một người biết và am hiểu một số dữ kiện về lịch sử nước Mỹ, theo một luồng tư tưởng nào đó, có thể dễ dàng đọc để thu thập thêm thông tin và vẫn hiểu các thông tin theo cách tương tự. Thực tế, điều này có nghĩa là bạn không thể đọc ở cấp độ đọc kiểm soát nếu không đọc tốt ở mức độ sơ cấp. Nó chỉ là bản liệt kê về một loại sách và chỉ đưa ra hướng dẫn rất sơ sài về các đoạn có thể tìm trong các cuốn sách khác ngoài loại sách dó.
Với những người có đầu óc thực tế, từ lý thuyết mang tính hão huyền thậm chí là xa với; còn từ thực hành có nghĩa là một việc gì đó được thực hiện và mang lại lợi nhuận tức thì. Nếu cùng một lúc ta có mặt ở mọi nơi, nhìn và nghe được mọi cuộc nói chuyện trên trái đất này, chúng ta có thể tìm ra sự thật của mọi sự kiện đang diễn ra. Bạn chỉ sở hữu nó hoàn toàn khi bạn biến nó thành một phần của bạn và bạn thành một phần của nó - tức là bạn phải viết vào trong sách.
Làm cách nào để xác định vị trí của những câu quan trọng nhất và phân tích chúng để tìm ra một hay nhiều nhận định ẩn chứa trong một cuốn sách? Đôi khi, các phần trong cùng một cuốn sách được đọc theo một trình tự và đặt trong văn cảnh của nhau sẽ trở nên sáng tỏ hơn. Một vài trong số đó là các bài dài nhiều trang, số khác là các đoạn chính hay thậm chí là một phần của đoạn.
Tên cuốn sách được nhắc đến liên tục trong rất nhiều cuộc thảo luận. Nhưng hiểu là một sự vận hành theo hai chiều: học viên phải tự hỏi mình và hỏi giáo viên. Bất kỳ cuốn bách khoa toàn thư tốt nào cũng có phần hướng dẫn giúp người đọc sử dụng sách hiệu quả.
Nhưng cũng có những cuộc tranh luận đặc biệt về sự tiến bộ do các tác giả chọn câu trả lời có tạo nên. Đọc kiểm soát được tiến hành nhanh không chỉ vì bạn đọc nhanh hơn (dù thực tế là vậy) mà còn vì bạn không đọc toàn bộ cuốn sách, bạn đọc theo kiểu khác với những mục đích khác nhau trong đầu. Dữ kiện, về một khía cạnh nào đó, bị quy định bởi các yếu tố văn hoá.